Lied van verzet

Danseres Lin Jaldati, de artiestennaam van Rebekka (Lien) Brilleslijper (1912-1988), groeit op in de vooroorlogse Amsterdamse Jodenbuurt met zijn armoede, maar ook zijn levendigheid en geborgenheid. De Berlijnse musicus Eberhard Rebling (1911-2008) is ooggetuige van de opkomst van Hitlers Derde Rijk. De twee beginnende kunstenaars ontmoeten elkaar eind jaren dertig in Nederland en worden verliefd. Ze treden in het hele land op met een programma Jiddische liederen. Lin zingt en Eberhard begeleidt op de piano. Maar de donkere wolken stapelen zich op.

In de Tweede Wereldoorlog gaan ze in het verzet, net als veel van hun Joodse en communistische vrienden. Noodgedwongen duiken ze met hun naaste familie onder in villa ’t Hooge Nest in Naarden. Dit huis kennen we uit ’t Hooge Nest, de bestseller van Roxane van Iperen. Ze worden verraden, waarna het Rebling lukt te ontkomen. Lin en haar zus Janny overleven Westerbork, Auschwitz en Bergen-Belsen. Hun ouders en broer niet en kampgenoten Margot en Anne Frank evenmin. In mei 1945 vinden Jaldati en Rebling elkaar terug. Tijdens de Koude Oorlog beginnen ze een nieuw, muzikaal leven – vanaf 1952 in de DDR – met Jaldati als vertolkster en uiteindelijk de Grande Dame van het Jiddische lied, begeleid door Rebling op de piano.

De lezing Lied van verzet is het meeslepende levensverhaal van dit beroemde, gepassioneerde en daadkrachtige kunstenaarsechtpaar voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Het door hen geschreven boek Sag nie, du gehst den letzten Weg verscheen in 1986 in de toenmalige DDR. In 2024 verscheen de Nederlandse vertaling, Lied van verzet. Rimco Spanjer, lange tijd bevriend met Eberhard Rebling, nam initiatief tot deze vertaling en is ook een van de vertalers. Hij deed uitgebreid archiefonderzoek voor het boek. Tijdens deze lezing laat hij ook muziek horen en toont hij beeldfragmenten.